Al twee eeuwen lang wordt er strijd geleverd over studiefinanciering. Hoe zouden geld en kansen verdeeld moeten worden? In hoeverre mag de staat zich daar mee bemoeien? Wie moet voor studiefinanciering betalen, en wie mag ontvangen? Deze vragen raken aan grote politieke en maatschappelijke verschillen in ons land. Zo is de geschiedenis van studiefinanciering een spiegel van de sociale en politieke ontwikkeling in Nederland. In Staat van de Student laat Pieter Slaman zien hoe deze politieke strijd in Nederland sinds 1815 telkens opnieuw werd gevoerd en beslist. Hij onthult hoe bestuurders van koning Willem I tot minister Bussemaker tot hun besluiten kwamen, en welke belangen en idealen daarbij de doorslag gaven. Dat waren niet alleen die van studenten.

In 1815 begon het Rijk met het toekennen van studiebeurzen. Eerst op zeer kleine schaal, en niet eens met het motief om studeren toegankelijk te maken voor de armen. Pas na de Tweede Wereldoorlog werd het een doeltreffend middel om sociale mobiliteit te bevorderen. Sinds de jaren tachtig is het daarnaast een manier om studenten onafhankelijk te maken van hun ouders.

"Afgestudeerden zijn van levensbelang voor de universiteit", stelt mr. J.J. Stael, aftredend voorzitter van het Universiteitsfonds. Stael heeft de afgelopen jaren samen met collegevoorzitter drs. J. Veldhuis de banden tussen de universiteit en het Universiteitsfonds stevig aangehaald. Hij kijkt terug op een geslaagde operatie

Een Universiteitsdag met zoveel bezoekers dat de hele stad weet dat de universiteit haar oud-studenten weer over de vloer heeft. Dat is het ideaal van het Universiteitsfonds. Door de uitgebreide samenwerking met de faculteiten komt dit ideaal dichterbij, hopen voorzitter Stael en secretaris Van Middelkoop

De Usf en de andere studentenvakbonden proberen zoveel mogelijk zesde- en ouderejaars te bewegen de 'navordering' van het collegegeld te negeren en dus niet te betalen